طرح‌های شاخص

تعداد بازدید:۴۸۶

 

بررسی علل ترش شدن نفت مخزن سروک میادین سیری D و C و ارائه راهکار به منظور رفع آن

کارفرما: شرکت نفت فلات قاره ایران

به طور کلی، توسعه میادین هیدروکربوری هزینه زیادی دارد و نیاز است تا داده‎های زمین شناسی و مهندسی با هم ترکیب و ارزیابی شوند تا از هزینه‎های اضافی جلوگیری گردد. سولفید هیدروژن یک ترکیب غیرمطلوب در مخازن هیدروکربوری (گاز و نفت) به‌شمار می‌رود که نه تنها سهم اقتصادی هیدروکربن‌های با ارزش مخازن را کم می‌کند بلکه دارای اثرات سمی است و باعث خوردگی تجهیزات بهره‌برداری می‌شود. سولفید هیدروژن هرچند قابل اشتعال است، اما عمل احتراق سوخت‌های هیدروکربنی را نامطلوب می‌سازد و در ضمن در اثر سوختن انواع اکسیدهای سولفور را تولید می‌کند که از لحاظ زیست محیطی اثرات منفی در پی دارد.

محققان پژوهشکده علوم پایه کاربردی به همراه یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه لورن فرانسه در این پروژه در پی بررسی علل ترش شدن مخازن نفتی میدان سیری و دنا در خلیج فارس بودند. ترش شدن مخزن به پدیده­ای گفته می­شود که میزان H2S در هیدروکربن­های تولیدی افزایش پیدا می­کند. گاز H2S به همراه رسوب این ماده خاصیت خورندگی دارد و باعث خوردگی تاسیسات و تجهیزات میادین نفتی می­شود.

هشت روش مختلف برای ترش شدن هیدروکربن در مخزن و حین تولید وجود دارد. در این پژوهش بر اساس داده­ها و آزمایش­های انجام شده و تفسیر نتایج علت اصلی ترش شدن نفت در مخزن سیری شناسایی گردید و بر اساس آن راهکار مناسب جهت مقابله با این مشکل پیشنهاد گردید.

دستاوردها:

  • شناسایی عامل ایجاد سولفید هیدروژن در مخزن
  • ارائه راهکار مناسب بر اساس عامل ایجاد کننده

توزیع جانبی گاز سولفید هیدروژن در مخزن سروک میدان سیری نشان می دهد که سولفید هیدروژن در محدوده چاه­های تزریق آب از مقدار بالاتری برخوردار است

 

تهیه طرح جامع توسعه میادین منطقه سیری با اولویت میادین سیوند، دنا و اسفند

کارفرما: شرکت نفت فلات قاره ایران

میادین سیری C و D ، ساختارهای دریایی هستند که در بخش ایرانی خلیج فارس در مجاورت مرز ایران و دبی و در 100 کیلومتری ساحل ایران  و 33 کیلومتری جنوب غرب جزیره سیری واقع شده­اند. سیری   C در 8 کیلومتری شمال غرب سیری D بین سیری A و E واقع شده است. میادین سیری C و D از توده‌های زیستی نهشته شده در کرتاسه میانی که کربناته‌های متخلخل به سن سنومانین و بنام میشریف هستند، هیدروکربن خود را تولید می­کنند.  هدف اصلی پروژه مذکور ایجاد یک "طرح توسعه اصلی" قابل اعتماد برمبنای یک مدل شبیه سازی می­باشد که به شرکت نفت فلات قاره در طراحی اهداف آینده­اش برای توسعه سازند میشریف (مخزن نفت) در میادین سیری C و D کمک خواهد نمود.

دستاوردها:

  • تفسیر مجدد داده­های ژئوفیزیکی و فراهم نمودن نقشه ساختمانی و کیفیت برمبنای داده­های لرزه­ای دوبعدی و سه بعدی برای مخزن فوق الذکر
  • بازنگری و اجرای مطالعات زمین شناسی و پتروفیزیکی و ساخت مدل­های استاتیک و دینامیک برای مخزن مذکور
  • مرور مطالعات گذشته و تاریخچه این میدان و ساخت یک مدل شبیه سازی پیشگویی کننده
  • تهیه یک طرح توسعه اصلی (MDP) قابل اعتماد با توجه به بهبود برداشت همراه با طرح­های عملیاتی سازگار با محیط زیست
  • طراحی و توسعه بهینه برای میادین مذکور و تعیین چاههای مورد نیاز جدید و افزودن حفاری­های افقی در صورت نیاز برای تولید بیشتر

توزیع سه بعدی تخلخل بر اساس نگارهای چاه پیمایی و امپدانس صوتی حاصل از برگردان داده­های لرزه­ای در میادین سیوند، دنا و اسفند

مطالعه جامع حوضه رسوبی (پتروگرافی، ژئوشیمی، پالینولوژی) و چینه‌نگاری سکانسی سازندهای فراقان، زاکین و سرچاهان- سیاهو در میدان پارس جنوبی (چاه شماره SPD1-14) و انطباق نتایج با میادین مجاور

کارفرما: شرکت نفت و گاز پارس

مطالعات زمین شناسی جامع مخزنی شامل مطالعات دقیق رسوب شناسی، فسیل شناسی، زمین شناسی نفت و مدل سازی خصوصیات مخزنی است. مطالعات رسوب شناسی معمولاً اولین گام در مطالعات زمین شناسی نفتی به حساب می­آید که شامل بازسازی محیط رسوبگذاری، تعیین عوامل اولیه و ثانویه تاثیر گذار بر ویژگی­های مخزنی است. مطالعات فسیل شناسی جهت تعیین سن نسبی و انطباق چینه­شناسی مورد استفاده قرار می­گیرد. مطالعات ژئوشیمیایی جهت تعیین گسترش سنگ­های منشاء و ارتباط نفت با سنگ منشاء­های مختلف انجام می­گیرد. مدل سازی گسترش سنگ مخزن و سنگ منشاء در یک حوضه رسوبی بر اساس نتایج مطالعات ذکر شده انجام می­گیرد. سازندهای سرچاهان، فراقان و زاکین به عنوان سیستم نفتی پالئوزویک به شمار می­آیند. ای سازندها برای اولین بار در چاه SPD1-14 پارس جنوبی حفاری شده­اند. این پژوهش به بررسی رسوب شناسی، چینه شناسی و تعیین سن، ژئوشیمی و بررسی کیفیت مخزنی سازندهای ذکر شده در میدان پارس جنوبی پرداخته است. در این مطالعه تلاش شده تا سنگ منشاءهای اصلی، سنگ مخزن احتمالی و حضور یا عدم حضور هیدروکربن در سیستم نفتی پالئوزوئیک در منطقه مورد مطالعه در مقیاس زیرسطحی برای اولین بار مورد بررسی قرار گیرد.

دستاوردها

  • تهیه (GDM) Gross Depositional Model  سازندهای مورد نظر در حاشیه جنوبی خلیج فارس
  • بازسازی محیط رسوبی سازندهای ذکر شده در منطقه مورد مطالعه
  • شناسایی سنگ منشاء جدید در سازندهای فراقان و زاکین که از نظر ژئوشیمیایی در پنجره تولید نفت قرار دارد
  • مدل سازی حوضه و تعیین سنگ منشاء های اصلی و تعیین نوع هیدروکربن تولیدی از آنها
  • ساخت مدل ژئومکانیکی و پایداری دیواره چاه­های مورد مطالعه

انطباق دو بعدی سازندهای حفاری شده پالئوزوئیک در حاشیه شمال شرقی پلیت عربی

ارزیابی ژئوشیمیایی و بررسی سیستم هیدروکربوری یکی از میادین بندرعباس

کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی

 

ژئوشیمی آلی، امروزه به عنوان یک علم بنیادی جهت بهبود بازده اکتشاف و تولید به کار می‌رود. این روش سریع و زودبازده بوده و به کمک آن می‌توان بسیاری از مسائل اکتشاف، تولید و توسعه مخازن هیدروکربوری را با صرف وقت و هزینه کمتر حل نمود. استفاده از چشمه­های نفتی و گازهای سطحی، در اکتشاف حوضه­ها و نواحی جدید اکتشافی، اهمیت به سزایی دارند. تقریباً اغلب نواحی مهم تولید نفت در دنیا در ابتدا بوسیله چشمه‌های نفتی و گازهای سطحی ظاهر شده در سطح زمین کشف شده­اند. زیر پهنه بندرعباس در پهنه زاگرس چین خورده (توان تولید هیدروکربور بالا) قرار گرفته است. بندرعباس به دلیل وجود گستره وسیع از سازندهای مهم و چشمه‌های نفتی فراوان به عنوان یکی از مناطق مهم و با اولویت جهت مطالعات اکتشافی و تولید مد نظر بوده است. در این پژوهش، ارزیابی ژئوشیمیایی و تعیین سیستم هیدروکربوری سنگ‌های منشاء احتمالی بر روی خرده‌های حفاری حاصل از چاه‌های مطالعاتی و همچنین برونزدهای سطحی در دستور کار قرار گرفته که سعی می‌گردد با برداشت نمونه‌های چشمه‌های نفتی تراوش یافته به سطح زمین در ناحیه بندرعباس، تطابق ژئوشیمیایی خوبی را با آنها انجام داد. بر این اساس، تعدادی نمونه از خرده‌های حفاری مربوط به سنگ‌های منشاء احتمالی در یکی از میادین‌ در ناحیه انتخاب شد. علاوه بر آن از هیدروکربن‌های مربوط به اکثر چشمه‌های نفتی شناسایی شده در منطقه جهت انجام آنالیزهای ژئوشیمیایی و مقایسه نفت- سنگ منشا نیز نمونه برداری صورت گرفت تا بتوان با تفسیر نتایج بدست آمده، سنگ‌های منشاء موثر در ناحیه جهت تولید هیدروکربور را مورد شناسایی و ارزیابی قرار داد.

 

دستاوردها

  • شناسایی سنگ منشاء تولید کننده هیدروکربن در منطقه
  • بازسازی مدل ژئوشیمیایی حوضه مورد مطالعه
  • انطباق نفت با سنگ منشاء و چشمه‌­های نفتی منطقه و تعیین مخازن شارژ کننده چشمه‌­های نفتی

مطالعه جامع سازند عرب در خلیج فارس

کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی

 

 

سازند عرب سنگ مخزن اصلی تولید کننده نفت در بسیاری از مخازن ژوراسیک پلیت عربی است. این سازند سنگ مخزن اصلی بزرگترین میدان نفتی دنیا یعنی میدان قوار در عربستان سعودی به حساب می­آید. با این وجود هنوز مطالعه جامعی در مورد این سازند در بخش ایرانی خلیج فارس انجام نگرفته است. این مطالعه به بررسی جامع سازند عرب از نظر زمین شناسی مخزنی می­پردازد. ابتدا بر اساس مطالعات رسوب شناسی مدل مفهومی سازند در زان رسوبگذاری تهیه گردید. در ادامه الگوی چینه نگاری سکانسی سازند عرب در میادین مختلف استخراج گردید. عوامل تاثیر گذار بر کیفیت مخزنی سازند عرب مورد بررسی قرار گرفت و در چارچوب چینه نگاری سکانسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نهایتاً مدل استاتیک مخزن عرب در یکی از میادین بر اساس مطالعات انجام گرفته انجام گرفت.

دستاوردها:

  • استخراج مدل مفهومی رسوبی سازند عرب در بخش شمالی خلیج فارس بخصوص حوضه درون شلفی ربع الخالی
  • استخراج چارچوب چینه نگاری سکانسی به صورت منطقه ایی به جهت استفاده در مدل استاتیک مخزنی

انطباق رخساره های رسوبی و بازسازی الگوی گسترش رخساره ها در ناحیه مورد مطالعه

 

توسعه نرم‌افزارهای حوزه بالادستی صنعت نفت، فاز صفر: تعیین اولویت تدوین و شاخص‌های نرم‌افزاری و مراکز توسعه دهنده (با مشارکت پژوهشگاه صنعت نفت)

کارفرما: مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران

 

 امروزه بسیاری از کارها و ارزیابی‌­ها در بخش­های تخصصی شرکت­ها و ادارات در فضای نرم افزاری انجام می­گیرد. شرکت نفت هم از این قاعده مستثنی نسیت. بسیاری از ارزیابی­های نفتی نیاز به نرم افزارهای تخصصی و خیلی پیشرفته دارد که در اختیار چند شرکت خاص هستند. شرکت­های معتبر خارجی سعی کرده­اند که در تاریخ فعالیت شرکت خود نرم افزارهای تخصصی خود را گسترش دهند. از طرف دیگر به دلیل تحریم­های اعمال شده بر صنعت نفت کشور تهیه نیازهای نرم افزاری کشور در زمینه نفتی با مشکل همراه است. حتی اگر این نیازهای نرم افزاری تکمیل گردد پشتیبانی­های پس از فروش مورد نیاز در این زمینه انجام نمی­گیرد. بنابراین نیاز هست که شرکت نفت ایران هم به عنوان یکی از بزرگترین شرکت­های نفتی دنیا در این زمینه فعالیت­های مفیدی برداشته و در زمینه گسترش و تولید نرم افزارهای بومی نفتی فعالیت کند. برای شروع این کار نیازمد امکان سنجی و اولویت بندی نرم افزارهای مورد نیاز صنعت است. این طرح در این راستا انجام شده و با مطالعه آماری و ارزیابی­های صورت گرفته با کارشناسان موجود در بدنه صنعت نفت سعی در تعیین اولویت­های نرم افزاری مورد نیاز شرکت نفت کرده است.

 

دستاوردها

  • تعیین اولویت ها و شاخص های نرم افزاری و مراکز توسعه دهنده فعال در حوزه بالادستی صنعت نفت

لیست نرم افزارهای گروه مهندسی مخزن و علوم زمین جهت تعیین اولویت بندی

 

طراحی نرم‌افزار تفسیر نمودارهای پتروفیزیکی با عنوان Log Master (فاز اول و دوم)

کارفرما: پژوهشکده علوم پایه کاربردی

 

 

نیاز نرم افزاری یکی از ضروری­ترین بخش­های صنعت نفت به حساب می­آید. قیمت بالای خریداری لایسنس و پشتیبانی پس از فروش آنها از یک طرف و تحریم­های نفتی اعمال شده از طرف دیگر از عواملی هستند که ما را به سمت گسترش و تولید نرم افزارهای بومی متناسب با مخازن داخلی سوق می دهد. یکی از بخش هایی که همیشه با چالش همراه بوده نرم افزارهای ارزیابی سازندهای نفتی است. در این پروژه سعی شده تا یک بستر نرم افزاری برای ارزیابی و تفسیر سازندهای نفت دار گسترش یابد. فاز اول این پروژه شامل تهیه پلاتفرم مورد نیاز و بخش­ها و ماژول­های مورد نیاز برای مشاهده و نمایش داده­ها و همچنین ارزیابی قطعی پتروفیزیکی در نرم افزار مربوطه انجام گرفته است. در حال حاضر نرم افزار Well Logging  گوشه­ای از نیاز شرکت نفت را در بخش تخصصی پتروفیزیک حل خواهد کرد.

دستاوردها:

  • تدوین و تولید نرم افزار بومی مورد نیاز بخش بالادستی صنعت نفت

نمایی از بخش گرافیکی نرم افزار طراحی شده Well Logging

 

استفاده از تکنیک‌­های وارون سازی لرزه­ای پیش از بر انبارش و انجام تحلیل­های LMR  وAVO  در مشخصه­‌یابی یکی از میادین نفتی ایران

کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی

یکی از مهمترین کارهایی که باید در تمامی مخازن هیدروکربوری صورت گیرد شناسایی زون­های مخزنی و هیدروکربور درون آن زون هاست تا از این طریق برای عملیات حفاری برنامه ریزی دقیق­تری صورت گیرد و نهایتاً منجر به کاهش هزینه­های حفاری شود. هدف از وارون سازی لرزه­ای تخمین مقاومت صوتی جهت شناسایی بهتر مخزن از نظر سنگ شناسی، ماهیت سیال مخزنی و تخلخل است. برای وارون سازی داده­های لرزه­ای و محاسبه مدل مقاومت صوتی، روش­های مختلفی وجود دارد. صرف نظر از جزئیات هر روش به طور کلی می­توان آنها را به دو دسته روش­های پیش از بر انبارش و پس از برانبارش تقسیم کرد. روش­های مورد بحث در این پژوهش مربوط به داده­های پیش از بر انبارش می­باشند.

وارون سازی(amplitude versus offset) AVO  بر پایه بررسی تغییرات دامنه در برابر دور افت، نشانگرهای معمولی از جمله تغییرات نسبت پواسون که یک نشانگر مستقیم هیدروکربور می­باشد را مشخص می­نماید ولی روش (Lambda-Rho and Mu-Rho) LMR  در حکم روش تحلیل AVO  پیشرفته با استخراج پارامترهای لامه، (شاخص سیال منفذی و شاخص ماتریکس سنگ μ)و((λ  و در نهایت محاسبه حاصلضرب دانسیته در این پارامترها به صورت λ.ρ و  μ.ρ بینش جدیدی در ارتباط با فاکتورهای کنترل کننده خصوصیات سنگ مخزن و تشخیص دقیق هیدروکربور به مفسر می­دهد.

در این پژوهش تحلیل­های متعددی بر روی مخزن کربناته مورد مطالعه هم در بعد مدلسازی و هم در بعد آزمایشگاهی انجام پذیرفت.  با اجرای تکنیک­های  AVO و LMR و تحلیل آن­ها شناسایی واحدهای سنگ­شناسی متفاوت و تغییرات سیال مخزنی در مخزن انجام شد. همچنین، انجام آنالیزهای آزمایشگاهی در این مطالعه منجر به محاسبه­ی یک رابطه ارزشمند جهت تخمین سرعت امواج برشی در مخازن کربناته خلیج فارس گردید­.

تشخیص زون نفت و گاز بر اساس تفاسیر AVO و LMR در یکی از میادین دریایی ایران