طرح‌های شاخص

تعداد بازدید:۷۱۷

خدمات فنی مهندسی و نظارتی استحصال و پاکسازی آلودگی نفتی از آبخوان محدوده پالایشگاه تهران

کارفرما: پالایشگاه نفت تهران 

آلودگی نفتی که در منطقه صنعتی ری اتفاق افتاده است بزرگترین آلودگی نفتی آب زیرزمینی در ایران است که تاکنون گزارش شده است. با توجه به وسعت آلودگی و عزم جدی شرکت های نفتی منطقه برای پاکسازی آلودگی، برای اولین بار نقشه راه مدیریت و پاکسازی آلودگی نفتی آب زیرزمینی منطقه تهیه شد. پروتکل و متدولوژی پاکسازی آلودگی های نفتی آب زیرزمینی در این پروژه برای اولین بار در کشور مستندسازی شده است. بر اساس نقشه راه پاکسازی پروژه فاز بندی شده و برای هر فاز اهداف مشخصی با معیارهای اندازه گیری و پایش ویژه اهداف تعیین شد. فاز اول پروژه با هدف بررسی نتایج اقدامات پیشین، میزان اثربخشی اقدامات و تعیین احتمال وجود منشا های زنده نشت آلودگی به آب زیرزمینی انجام شد. فاز دوم با اهداف شناسایی دقیق گسترش افقی و توزیع عمودی آلودگی، شناسایی و تعیین موقعیت های نشت آلودگی و رفع نشت، افزایش میزان بازیابی و استحصال آلودگی با استفاده از روشهای فناورانه برای کاهش قابلیت تحرک و مهاجرت آلودگی انجام شد. در این پروژه مدل مفهومی آلودگی مطابق با آخرین استانداردهای به روز دنیا تهیه شد و از روشهای نوآروانه برای افزایش میزان بازیابی و استحصال آلودگی از آبخوان و روشهای فناورانه بیولوژیکی و چندفازی برای پاکسازی آلودگی نفتی آب زیرزمینی استفاده شد.

این پروژه از سال 1395 شروع شده و همچنان ادامه دارد.

دستاوردها:

  • تفکیک و تعیین منشا های نشت آلودگی نفتی به آبخوان و ارائه روشهای تشخیص وجود نشت زنده آلودگی
  • مستندسازی متدولوژی های نحوه تعیین توزیع عمودی آلودگی، برآورد حجم آلودگی و تعیین روشهای پاکسازی
  • کاهش ضخامت ظاهری نفت در چاه‌ها از حدود 20 متر به کمتر از نیم متر یکسال پس از شروع عملیات پاکسازی
  • اجرای چندین روش نوآورانه و فناورانه بیولوژیکی و چند فازی و بومی سازی دانش فنی برای اولین بار در ایران

امضا تفاهم نامه با دانشگاه­‌های کالسروهه آلمان و رم ایتالیا برای توسعه روش‌­های پاکسازی آلودگی نفتی آب زیرزمینی در محدوده پالایشگاه تهران

حفر چاه های اکتشافی، موقعیت لایه نفتی در هریک از چاه‌های استحصال به همراه مدل سه بعدی آبخوان

تفکیک منشا آلودگی نفتی آب زیرزمینی ناشی از مناطق پالایشگاهی با استفاده از روش‌های ژئوشیمیایی

کارفرما: پالایشگاه نفت تهران 

در محدوده­‌هایی که شرکت­های مرتبط با صنایع نفتی فعالیت می­‌کنند، آلودگی نفتی به دلایل مختلف اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به اینکه آلودگی آب زیرزمینی در معرض دید نمی‌­باشد و معمولاً زمانی شناسایی می­شود که در چاه، چشمه و یا قنات مشاهده شود. در محدوده صنعتی ری چندین شرکت در حال فعالیت هستند که می­توانند منشا گسترش قابل ملاحظه آلودگی آب زیرزمینی باشند. بنابراین، با توجه به شرایط هیدروژئولوژیکی پیچیده حاکم بر منطقه، شناسایی منشاهای نشت آلودگی به عنوان مهمترین و اولین گام در پاکسازی آلودگی نفتی از آب زیرمینی بسیار حائز اهمیت است. در این پروژه، با استفاده از روش­ها و فناوری­های نوین، منشاهای آلودگی شناسایی و رفع شده است.

دستاورد:

  • شناسایی منشا آلودگی نفتی آب زیرزمینی در خارج از محدوده پالایشگاه تهران

حذف آلودگی فلزات سمی (با تأکید بر آرسنیک) از آب زیرزمینی با استفاده از نانوفناوری به روش سد واکنشی نفوذپذیر

کارفرما: دانشگاه دویسبرگ آلمان و دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی

در این طرح برای نخستین مرتبه در ایران، حذف آرسنیک با استفاده از روش سد واکنشی نفوذ پذیر درجا در مقیاس پایلوت صحرایی با همکاری دانشگاه دویسبرگ آلمان انجام گرفت. این سد واکنشی از نانوذرات پایه اکسید آهن تشکیل شده بود که به صورت کلوئیدی به محیط آب زیرزمینی تزریق شد. این نانو ذرات همانند فیلتری در مسیر آب زیرزمینی عمل می‌کنند. نتایج اندازه­گیری غلظت آرسنیک در قبل و بعد از تزریق موفقیت این روش در حذف آرسنیک تا شش ماه پس از تزریق که پایش ادامه داشت، نشان می‌دهد. نتایج نشان داد که آلودگی آرسنیک مناطق پایین­دست کاملاً کاهش یافته و سد نفوذپذیر عملکرد مناسبی برای کاهش غلظت آرسنیک داشته است. امید است این روش بتواند برای حذف آلودگی­های آرسنیک و سایر آلودگی­های مشابه در شهرک­های صنعتی و سایر آلودگی­های بشرزاد با اطمینان مورد استفاده قرار بگیرد.

دستاوردها

  • دانش فنی استفاده از روش سد واکنشی نفوذ پذیر درجا در مقیاس صنعتی
  • دانش فنی تولید نانو ذرات
  • دانش فنی طراحی و تکمیل چاه و نحوه تزریق نانو ذرات به داخل چاه
  • حذف آلودگی های فلزات سنگین در آب های زیرزمینی در سایت های آلوده

 

تزریق نانوذرات در چاه به عنوان سد واکنشی نفوذپذیر و تغییر غلظت آرسنیک در چاه­های پایین­‌دست، بالادست و چشمه بعد از تزریق

بهینه سازی، پاکسازی و حذف آلودگی نفتی LNAPL  از محیط متخلخل به کمک تکنیک گرمایش محیط–مدلسازی فیزیکی

طراحی و ساخت سامانه پایلوت پاکسازی حرارتی آلودگی­های نفتی با کنترولر مرکزی و بکارگیری حسگرهای آرایه­ای دما، ولتاژ، جریان و توان الکتریکی، حسگرهای کیفی نوع بخارات و حسگر پایش فشار مکش از خاک طراحی و ساخته شده است. در این سامانه با تجهیز سامانه­های: منبع تامین جریان الکتریکی سه فاز ایزوله، پمپاژ از آب زیرزمینی، مکش گاز و بخارات، مبرد و کندانسور و سوییچ­های کنترلی، امکان برنامه ریزی کنترولر مرکزی و پایلوت پاکسازی LNAPL به روش ERH  در شرایط مختلف گسترش آلودگی در زیر زمین فراهم شده است.

مصارف و کاربردها

مدلسازی فیزیکی و پایلوت روش ERH قبل از اجرای روش در سایت آلوده برای رسیدن به طراحی بهینه المان­های سیستم ERH و پاکسازی موثر آلودگی LNAPL

ویژگی و مزیت­های : ERH

  • بازدهی بالا در پاکسازی LNAPL
  • نیاز به زمان کوتاه برای پاکسازی
  • موثر بودن در رسوبات ریزدانه و رس­ها
  • قابل اجرا در مناطق و سایت­های آلوده فعال
  • قابلیت تلفیق با سایر روش­های پاکسازی نظیر زیستی

دستاوردها:

  • دستیابی به دانش فنی و مذاکره برای انجام پایلوت صحرایی در محدوده پالایشگاه تهران

سامانه مدل سازی فیزیکی پاکسازی آلودگی نفتی زیرزمینی به روش حرارت دهی مقاومت الکتریکی ERH

راهنمای پیشگیری، ارزیابی و پاکسازی آلودگی‌های نفتی آب زیرزمینی

کارفرما: سازمان حفاظت محیط‌زیست

این طرح به سفارش سازمان حفاظت محیط‌زیست برای تعیین چارچوب، ساختار، اجزا و روش های ارزیابی و نحوه پاکسازی آلودگی نفتی از آب های زیرزمینی انجام شده است. برای تهیه این راهنما از مقالات، کتابها، راهنما ها و استانداردهای متعددی که در سطح دنیا وجود دارد بهره گرفته شده است و سعی بر این بوده بر اساس چهارچوب تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست، راهنمایی جامع و کامل مشتمل بر 15 فصل برای تمامی کارشناسانی که در زمینه پاکسازی آلودگی های نفتی آب زیرزمینی کار می کنند تهیه شود.

دستاوردها:

  • تعیین چارچوب، ساختار، اجزا و روش های ارزیابی و نحوه پاکسازی آلودگی نفتی از آب‌های زیرزمینی

نمایی از وضعیت مایعات ناآمیخته در زیر و بالای سطح ایستابی

طراحی و ساخت مدل پایلوت آزمایشگاهی زیست‌پالایی آلودگی نفتی آب زیرزمینی (BTEX) به صورت درجا – فاز اول : منطقه غیر اشباع

این تحقیق با هدف کاهش و حذف بخارات ترکیبات نفتی در منطقه غیراشباع و فاز محلول آلودگی در منطقه اشباع آب زیرزمینی با استفاده از سد بیولوژیکی نفوذپذیر در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است. در راستای اهداف طرح، باکتری‌های تجزیه کننده نفت، از آب زیرزمینی آلوده در محدوده پالایشگاه تهران نمونه‌برداری، شناسایی و غربالگری شدند. آزمایش‍ها برای بررسی کنتیک واکنش زیست‌پالایی در دو مقیاس batch و ستون انجام شد. نتایج کلی نشان دهنده قابلیت بالای زیست پالایی باکتری منتخب در شرایط اشباع (محیط آبی) و غیر اشباع می‌باشد. مسیر متابولیتی ترکیبات BTEX توسط آنالیز آنزیمی تعیین گردید. نتایج نشان داد باکتری با استفاده از آنزیم دی‌اکسیژناژ  به حلقه بنزن ترکیبات BTEX حمله کرده و باعث شکافتن حلقه بنزن می‌شود. بنابراین می‌توان در منطقه غیراشباع با ایجاد سد بیولوژیکی نفوذپذیر و تامین رطوبت بهینه، با زیست پالایی بخارات هیدروکربنی از گسترش و توسعه آلودگی جلوگیری کرده و آلودگی را پاکسازی کرد.

 

 

 

 

عملکرد زیست پالایی درجا آلودگی نفتی آب زیرزمینی در منطقه غیر اشباع

تهیه‌ مدل ژئوشیمیایی انتقال و پهنه‌بندی خطر آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از توده‌های نفوذی گرانیتوئیدی در منطقه‌ی اهر

شناسایی الگوهای کلی آزادسازی آلاینده‌های شیمیایی زمین‌زاد از توده‌های گرانیتوئیدی در محیط زیست، بررسی تاثیر زون‍های دگرسانی در انتقال و تمرکز عناصر به منابع آب، خاک و گیاهان، ترسیم مدل انتشار و شناسایی گونه‍های گیاهی تغلیظ کننده فلزات سنگین و فلزات قابل تجمع با پیمایش‍های صحرایی، آنالیزهای شیمیایی و نرم افزار Arc GIS انجام شده است.

دستاورد:

  • تعیین الگوی توزیع آنومالی‌های شیمیایی عناصر و ارتباط با توده‌های نفوذی

 

الگوی توزیع و غلظت فلزات سنگین در آب زیرزمینی ناشی از تاثیر گرانیتوئیدها در محدوده مطالعاتی اهر

توسعه روش‌های تصمیم‌گیری در پهنه‌بندی مخاطرات بهداشتی ناشی از آلودگی های زمین زاد  (تاکید بر ارسنیک)– مطالعه موردی بردسیر با استفاده از مدل ارزیابی چند متغیره مکانی (SMCE)

شناسایی تمرکز و مدل انتشار و منشا آرسنیک، ترسیم نقشه شاخص پهنه‍بندی آلایندگی آرسنیک براساس مدل‍‍سازی سلسله مراتبی فازی (FAHP) مبتنی بر رویکرد ارزیابی چند متغیره (SMCE)، بررسی نحوه توزیع غلظت آرسنیک در منابع آب، خاک و بافت انسانی به منظور مطالعه انتقال آلودگی به راس زنجیره غذایی با طراحی شبکه نمونه‌برداری، نمونه برداری و آنالیز، مدل مفهومی انتقال، شناسایی و تعیین معیار های موثر برمبنای مولفه اصلی، تهیه پرسشنامه و نظرسنجی خبرگان انجام شد. نتیجه مبین تاثیر زمین شناسی منطقه بر آلودگی آرسنیک به عنوان معیار موثر عوامل طبیعی آلودگی در نظرسنجی خبرگان مبتنی بر شواهد صحرایی بوده است.

دستاورد:

  • تعیین عوامل طبیعی موثر در آلودگی محیط به عنصر ارسنیک به ترتیب اهمیت
  •  نقشه شاخص ترکیبی

پهنه بندی اثرات زیست محیطی آلودگی های زمین زاد در محدوده شهرستان تکاب

ترسیم نقشه های پهنه‍بندی آلایندگی عناصر سمی در محیط با نمونه برداری از آب، خاک، رسوب، دانه گندم و برگ و ساقه یونجه و آنالیز به‌روش ICP-MS انجام شد که نتایج کلی مبین آلودگی آب، خاک و رسوب به عنصر آرسنیک ناشی از هر دو منشا بشرزاد و زمین‌زاد با غلبه تاثیر منشا آنتروپوژنیک حاصل معدنکاری و تاثیر کمتر ولی حائز اهمیت منشا زمین‌زاد ناشی از زون‍های دگرسانی و ولکانیک‍های کواترنری و فرایندهای موثر بر انحلال و انتقال بود. در این راستا، نیاز به روش های فناورانه برای تصفیه پساب معادن و مدیریت باطله های معدنی جهت کنترل و کاهش آلایندگی احساس می شود.

 

دستاوردها:

  • تعیین  غلظت فلزات سنگین در منابع آب
  • تهیه نقشه های پهنه بندی عناصر ارسنیک و آنتیموان

 

 

بررسی تاثیر انتقال آب سد کمال صالح بر منابع آب زیرزمینی مخروط افکنه اراک و ارائه مدل مدیریت بهره‌برداری از چاه‌های آب شرب موجود در شهر اراک

در این طرح پژوهشی ضمن بررسی شرایط عمومی سیستم آبخوان محدوده مخروط افکنه اراک و چاه‌های تامین آب شرب شهر اراک و شرایط کیفی حاکم بر آن، اثرات انتقال آب از سد کمال صالح بر آبخوان اطراف مخروط افکنه اراک با استفاده از سری‌های زمانی میان مدت ثبت شده در پیزومتر‌ها و تغییرات چهارساله حجم بهره‌برداری شده از چاه‌های تامین کننده آب شرب شهر اراک و همچنین نتایج دو دوره آمار برداری از کلیه منابع بهره‌برداری از آب زیرزمینی، مدل سازی کمی و کیفی با کدهای MODFLOW-2005 و MT3DMS به کمک نرم افزار GMS V.10 و واسنجی پارامتر هیدرودینامیک آبخوان، محدوده‌های تسخیر یک ساله، دو ساله، سه ساله، پنج ساله و ده ساله تک تک چاه‌های تامین کننده آب شرب شهری با استفاده از نتایج مدلسازی ترسیم شده است. سناریوی انتشار درازمدت نیترات از مناطق مسکونی با در نظر گرفتن طرح‌های توسعه شبکه فاضلاب شهر اراک و همچنین سناریوی توقف یا کاهش بهره‌برداری از چاه‌های شرب نیز توسط مدل‌های کیفی و کمی شبیه سازی شده است به منظور تعیین حجم برداشت آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و برقراری تعادل بین پتانسیل بازیابی کمی-کیفی آبخوان در مقایسه با حجم برداشتی و افزایش راندمان کشاورزی انجام شد.

توزیع قابلیت انتقال محدوده اطراف مخروط افکنه اراک و موقعیت چاه‌های فعال تامین آب شرب شهر اراک

بهینه یابی متد تحلیل اطلاعات پمپاژ تک چاهی در برآورد ضرایب هیدرودینامیکی آبخوان

روش های تحلیلی مختلف، روش عددی معکوس برای برآورد پارامترهای هیدرودینامیک آبخوان به کمک داده های افت-زمان سنتتیک و داده های گردآوری شده از آزمون های پمپاژ در سرتاسر استان خراسان رضوی، روش های مختلف آنالیتیک برای تخمین مستقل ضرایب افت (Cn)، یا تخمین مستقیم مقدار افت آب در چاه پمپاژ (CQn) مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج مبین توانایی روش در محاسبات برآورد پارامترهای هیدرودینامیک به صورت عمومی و خصوصاً داده های اصلاح شده آزمون های تک چاهی، به کارگیری روش کرمی و یانگر برای برآورد افت چاه و تحلیل آن و برآورد ضرایب هیدرودینامیک به طور مستقیم بر اساس داده های افت- زمان و تابع قضاوت کارشناسی می باشد.

نتیجه محاسبه افت چاه و ضرایب افت با کمک روش Hantush-Bierschenk براساس روش گرافیکی

استفاده از مینی پیزومتر به منظور برآورد تبادلات آبی میان رودخانه آغمیون و آبخوان سراب

هدف از انجام این پروژه، طراحی و ساخت نمونه مینی‌پیزومتر داخلی قابل اعتماد و رقابت با نمونه خارجی و ارزان برای محاسبه میزان تبادل آب سطحی و زیرزمینی، برآورد شیب هیدرولیکی بین دو منبع آب سطحی و زیرزمینی و تخمین هدایت هیدرولیکی رسوبات کف رودخانه بر‌اساس طرح تهیه شده از مینی‌پیزومتر و استفاده از وسایلی ساده و در دسترس نظیر لوله استیل، لوله آهنی، میله فولادی، شیلنگ شفاف پلاستیکی، شیر گازی، پمپ مکش دستی، چکش، لوله شیشه‌ای U شکل، تخته مدرج مانومتر و استوانه مدرج پلاستیکی شفاف بوده است که نمونه ساخته شده با موفقیت در رودخانه سولقان در غرب تهران راستی آزمایی شده و و در آبخوان آغمیون مورد استفاده قرار گرفته است.

 

دستاوردها:

  • تعیین کمی میزان تبادل آبی بین رودخانه آغمیون و آبخوان دشت سراب
  • ساخت سامانه شبیه سازی فیزیکی تبادل آب سطحی و زیرزمینی
  •  طراحی و ساخت مینی پیزومتر

اندازه‌گیری جهت و مقدار گرادیان هیدرولیکی عمودی به کمک مینی پیزومتر در رودخانه آغمیون